Bijna alweer een jaar geleden schreven we "Na vele uren kijken, luisteren, praten, meten, zoeken, denken en tekenen hebben we een naam en ontwerp: Paviljoen Esch, een eco vakantiehuis passend bij het parkachtige karakter van de Koningsweg.” Sindsdien hebben we nog heel veel meer uren zitten rekenen, meten, zoeken, denken en tekenen. Maar nu is het dan echt zover, de bouw gaat beginnen!
De Koningsweg ligt in het prachtige Nationaal Landschap, een plek met veel ruimte om huis maar je bent ook zo op de Markt in Aalten.
Ieder detail vooraf doordenken
In de zomer gaan we beginnen met de kelder en begane vloer en later in het jaar worden de massief houten wanden en verdiepingsvloeren gemonteerd. Vanaf het begin af aan hadden we de keuze gemaakt voor massieve houtbouw van CLT, of te wel cross laminated timber. CLT is niet alleen heel duurzaam maar ook een prachtig startpunt voor een strak eigentijds design. Prefab CLT zijn hele grote houten lamellen uit vurenhout die in een fabriek kruislings worden verlijmd en helemaal op maat worden gezaagd.
CLT is supersterk en heeft een lange levensduur, is volledig bio-based en veel lichter dan steen.
De massief houten wanden en plafonds uit de fabriek worden in korte tijd gemonteerd en zijn aan de binnenkant direct helemaal afgewerkt. Een gevolg is dat de exacte indeling vooraf tot in het kleinste detail uitgedacht moet worden, dus ook elk stopcontact! We hebben hier heel veel tijd voor genomen om dit zo goed mogelijk uit te denken. Uren en dagenlang dwalen door 3D tekeningen, achter het scherm of met een cardboard VR bril, om het ontwerp steeds verder te verfijnen.
Veel slimme plekjes
Paviljoen Esch wordt een compact duurzaam familiehuis voor acht personen. We hebben veel slimme plekjes weten te creëren door optimaal gebruik te maken van de ruimte. De vier (!) verschillende niveaus van vloeren en plafonds passen als een slimme puzzel in elkaar. In de linkervleugel van het paviljoen kun je met een paar traptreden omhoog naar de bel-etage of naar beneden naar het souterrain. Het souterrain zit boordevol met praktische ruimte met twee ruime slaapkamers, een kleine badkamer, bijkeuken en een technische ruimte.
Een bel-etage ligt boven een souterrain en is eigenlijk een halve etage. In steden zie je vaak bij oude statige huizen een bel-etage.
Er valt een zee van licht in het souterrain door de lange raampartij in de gang. Ook in de kleine badkamer is er volop licht door het daklicht. Deze slimme oplossing komt ook in de wc op de begane grond met een daklicht van vier meter hoog! In de grootste slaapkamer komt een nis met daarin een opklapbaar stapelbed. Zo kan deze kamer in een handomdraai veranderd worden van een ruime tweepersoonskamer naar een slimme vierpersoonskamer.
Paviljoen Esch is ideaal voor vriendenstellen die een weekend weggaan of gezinnen die samen met opa’s en oma’s op vakantie gaan.
In de gang van de bel-etage zit een grote nis waar je je even kunt terugtrekken om een boek te lezen, een goed gesprek te voeren of gewoon dromerig naar buiten te kijken door het langwerpige raam. Op de bel-etage komt ook de grote badkamer en de master bedroom. In de master bedroom heb je een prachtig uitzicht naar buiten en een eigen balkon. Dat lijkt ons heerlijk, 's ochtends even naar buiten op het balkon het zonnetje welkom heten.
Op de plek waar beide vleugels met elkaar verbonden zijn, kijk je dwars door het paviljoen heen met ramen van bijna vier meter hoog.
Waar de linkervleugel als een ingewikkelde puzzel in elkaar zit, is de rechtervleugel juist één ruimte met een hoge living van bijna vier meter hoog. Ook in de achter- en zijgevels van de living zitten hoge ramen waardoor binnen en buiten echt verbonden zijn. Bij de voorgevel zitten juist kleinere ramen voor geborgenheid. Vanuit de keuken kijk je uit op de oude monumentale watertoren van Aalten.
Het plafond boven de hoge living ligt iets verdiept, zodat de zonnepanelen slim op het dak verborgen worden.
Circulair en bio-based
We gaan met Paviljoen Esch voor circulair en bio-based. We hebben veel materialen en technieken onderzocht. Uiteindelijk moet je keuzes maken, want niet alles kan. Niet alleen vanwege de kosten, maar ook omdat het in de praktijk niet goed samenwerkt. Zo hadden we zowel het idee van een groen sedum dak en een regenwateropvang om de toiletten mee te spoelen. Maar sedum houdt juist heel veel water vast dat deels weer verdampt, terwijl je juist zoveel mogelijk wilt opvangen.
Boven de grond is het paviljoen volledig van hout met nergens een stalen balk. Om de massief vuren houten wanden zit een dikke laag houtvezelisolatie. De planken op de gevel en pergola zijn van snelgroeiend fraké hout, dat op een milieuvriendelijke manier verduurzaamd is zodat het onbehandeld vele tientallen jaren goed blijft.
Ook de kozijnen, deuren en ramen worden van fraké gemaakt en worden niet geverfd.
Voor het souterrain is bio-based eigenlijk niet mogelijk, daar zoeken we dan ook naar producten die nu circulair zijn of in de toekomst eenvoudig gerecycled kunnen worden. Zo gaan we isolatieplaten hergebruiken, die eerder onder een ijsbaan zijn gebruikt.
De hergebruikte balkonhekken van gegoten aluminium zijn afkomstig van een brug op de campus van de Universiteit Groningen.
Duurzaam ontwerpen
Er is op allerlei manieren gerekend aan het paviljoen om een zo gunstig mogelijke energieprestatie te krijgen. Alleen dikke isolatie en triple glas was niet genoeg voor wat we wilden bereiken. Door een hoge luchtdichtheid van de CLT wanden gaat er nog minder warmte verloren. Voor de beide douches gaan we warmteterugwinning toepassen, een slimme techniek die je nog niet zo vaak ziet. Het douchewater dat wegstroomt via de douchegoot verwarmt dan het koude water, waardoor er minder warm water nodig is. Ideaal in combinatie met een warmtepomp, omdat je dan minder vaak het buffervat hoeft te verwarmen.
Een woning van CLT heeft bijna geen naden en kieren en heeft daar een zeer hoge luchtdichtheid.
Ook hebben we het ontwerp geoptimaliseerd om oververhitting in de zomer te voorkomen. Natuurlijk kun je de warmtepomp als een airco laten koelen, maar dat kost alleen maar extra energie. Door de zomer- en winterzon te simuleren konden we de lamellen op de pergola in de goede stand zetten. Zo hebben we in de zomer schaduw, maar in de winter juist zon. Door ventilatieluiken toe te passen, kun je in de zomer het paviljoen ook ‘s nachts goed laten afkoelen. Ook komt er in de living en de slaapkamer op de bel-etage een plafondventilator. In de hoge living is een plafondventilator ook handig in de winter, want dan kun je warmte goed verspreiden.
In het souterrain blijft het makkelijker koel in de zomer en warm in de winter, door de sterk isolerende werking van de grond.
De zonnepanelen op het dak plaatsen we zo dat ze langer verspreid over de dag stroom opleveren met een minder hoge piek. De netbeheerder is al langs geweest om de elektra aansluiting te verzwaren voor de zonnepanelen, warmtepomp en laadpaal. Ook de aansluiting op de riolering is al gereed, geen vanzelfsprekendheid in het buitengebied!
Wat helemaal top is, is dat Paviljoen Esch een glasvezelaansluiting krijgt voor supersnel internet en interactieve tv!
Circulaire eyecatchers
Om echt goed uit te kunnen denken waar ieder lichtpunt, schakelaar en stopcontact moet komen, was het handig om een goed idee te hebben van meubels en verlichting. Daar komt bij dat we ook zoveel mogelijk willen hergebruiken en om echte eyecatchers te verzamelen heb je geduld nodig. Vanaf de allereerste ideeën voor Paviljoen Esch, hadden we een duidelijk idee wat we met het interieur wilden. Omdat de wanden en plafonds helemaal van hout zijn, willen we graag meer kleur aanbrengen met meubels en lampen. Kleurrijk design van de afgelopen 40 jaar, van typisch jaren 80 tot hedendaags.
We wilden het over een andere boeg gooien dan bij De Oude Zondagschool, niet historisch maar juist eigentijds.
We speuren dagelijks op Marktplaats en gaan iedere week naar de kringloopwinkel. Vaak vind je niets, maar als het dan raak is dan worden we daar helemaal blij van. Zo hadden we een prachtvondst met kleurrijke designlampen van begin deze eeuw, echt moderne klassiekers die prominent in de living komen. Maar ook een strakke jaren tachtig rode kapstok, opvallende vazen, zware metalen kledinghangers, een blauwe bank uit een wachtkamer en een mega roze Italiaanse designpoef uit een kantoor.
Een open blik helpt om naar eyecatchers te zoeken, in menig kantoor en winkelpand staan of hangen nieuwe designklassiekers.
Er komt één kastje in het paviljoen te staan dat veel ouder is. In de caravan die op het terrein stond, vonden we een opvallend oranje kastje. Dit bleek Amsterdamse School te zijn, het kastje is makkelijk honderd jaar oud. Gewoon te mooi om te verkopen en erg leuk om dit kastje een plek te geven in Paviljoen Esch. Daarom hebben we het kastje helemaal uit elkaar gehaald, gestript en weer in elkaar gezet. Ooit is het kastje knaloranje geschilderd, we hebben nog even getwijfeld maar het toch oranje gelaten zodat het mooi bij de andere eyecatchers past.