Sandra en Jeroen willen met ECO logies inspireren en verleiden om duurzaam te overnachten in eigen land. "We vertellen het positieve verhaal van wat er nu al mogelijk is, duurzaamheid en plezier maken gaan prima samen,” volgens Jeroen.
Sandra en Jeroen, waar zijn we?
“Bij De Oude Zondagschool, in de Achterhoek, niet ver van de Duitse grens. Een traditioneel schooltje uit begin vorige eeuw op een beeldbepalende plek. Vanaf 2014 ontvangen we hier gasten om te genieten van de sfeer in het karakteristieke en monumentale schooltje. Het was ruim zeventig jaar zondagschool voor de jeugd uit het buurtschap Lintelo. Met twee lokalen was het groter dan zondagschooltjes in omliggende buurtschappen."
"Afgelopen jaar hebben we de luxe vakantiewoning verder verduurzaamd met onder andere zonnepanelen en een warmtepomp"
Waarom is dit voor jullie een bijzonder plekje?
Sandra: “Ik ben geboren in Lintelo en ging zelf vroeger ook naar de zondagschool. Mijn moeder was jarenlang juf en mijn vader maakte de kachel aan op zondag. We werden verdeeld in twee groepen, de onderbouw en bovenbouw, elk in een lokaal. We zongen liedjes en luisterden naar verhalen.
In 1996, toen de zondagschoolvereniging werd opgeheven, hebben mijn ouders het schooltje gekocht. Het werd gebruikt voor feestjes en oefenruimte voor een bandje. Gaandeweg werd het minder en dreigde het schooltje te verpauperen.”
Is het nu zondagsschool of zondagschool? "Hoewel de moderne juiste spelling met dubbel 's' is, hebben we toch de spelling uit 1924 gekozen."
“Het is alweer dertien jaar geleden dat we begonnen met plannen maken”, vertelt Jeroen. “We voelden ons sterk verbonden met het pand en wilden het behouden, maar wisten nog niet voor wat. Na overleg met de gemeente hebben we besloten om voor een vakantiewoning te gaan. We hadden meteen een duidelijk beeld voor ogen, een bijzondere plek waar je het hele jaar met luxe en comfort op vakantie kunt gaan. Na ruim drie jaar voorbereiding zijn we begin 2012 begonnen met het strippen. Dit voelde als een cadeautje uitpakken waar langzamerhand onverwachte oude elementen te voorschijn kwamen. Bijvoorbeeld oude deuren met het karakteristieke groen, de lijsten om de deuren en ramen en het donker eiken plafond.”
Sandra: “ De Oude Zondagschool is mooier geworden dan ik had durven dromen. Na honderd jaar kan dit schooltje weer vijftig jaar vooruit, daar ben ik trots op!”
Wat is gastvrijheid voor jullie?
“Heel veel mensen uit de buurtschappen en omliggende dorpen hebben warme herinneringen aan deze plek, als zondagschool, van feestjes of omdat ze hier al jaren langsrijden. We vinden het prachtig dat we nu ook gasten van deze mooie plek kunnen laten genieten en er veel mooie herinneringen bijkomen. We zijn trots dat velen zo verrast zijn over de rijkheid van de omgeving. Veel gasten blijven ons ook volgen op social media en komen soms jaren later nog een keer terug”, aldus Sandra.
"Gasten vertellen ons vaak dat ze zich direct helemaal thuis voelen in de zondagschool. Daar worden we echt blij van."
“We willen gasten zoveel mogelijk ontzorgen en een compleet huis met alle gemakken aanbieden. Ook door heel bereikbaar te zijn met persoonlijke communicatie vooraf, ontvangst en klaarstaan tijdens het verblijf als er iets nodig is en blijven luisteren naar ervaringen van onze gasten. We proberen een gastvrij gevoel te geven met kleine dingen, koffie die klaar staat als je aankomt, kunnen kiezen welke bedopstelling je wilt of je verwonderen over een boekenplank vol met lokale geschiedenis.“
Wat inspireert jullie?
“Duurzaamheid en plezier maken gaan prima samen,” volgens Jeroen. “We proberen altijd het mooie te zien in de dingen om ons heen. We hebben altijd al vintage meubelen gekocht of zelf ontworpen meubelen van kleine meubelmakers. Een paar jaar geleden zagen we een documentaire over de Deense architect Bjarke Ingels. Zijn filosofie van ‘hedonistic sustainability’ sprak ons erg aan. Hij ziet geen tegenstelling maar een win-win, hoe kun je duurzaamheid inzetten voor plezier en luxe. Zo heeft hij een saai gebouw als parkeergarage annex flat kunnen omdenken naar een groene berghelling met eigen tuin voor iedere woning."
Voor ECO logies vertalen we de filosofie van ‘hedonistic sustainability’ als duurzaamheid die blij maakt!
Waarom zijn jullie verhuisd naar de Achterhoek?
“Jeroen komt oorspronkelijk uit het noorden van Friesland", vertelt Sandra. “We hebben lang in de Randstad gewoond en genoten van alles wat een grote stad te bieden heeft. Toch was de wens om te verhuizen groot; op zoek naar rust, ruimte en roots. In 2016 zijn we in de Achterhoek gaan wonen in ons jaren ’50 boerderijtje waar ik geboren ben.
Mijn opa en oma hebben tijdens de wederopbouw het voorhuis volledig vervangen. Mijn opa was klompenmaker en keuterboer. Eind jaren zestig gingen de laatste koeien weg en hebben mijn ouders de schuur verbouwd tot een kleine gezinswoning, waar ik opgroeide. Mijn opa bleef in het voorhuis wonen."
Jeroen vertelt verder: “We hebben de tijd genomen om de essentie van de plek voor ons te zoeken. Het moest echt een nieuwe fase markeren, maar tegelijkertijd wilden we ook graag voortbouwen op wat er is. Ook hier wilden we plezier, comfort en duurzaamheid combineren en onbekommerd genieten van de mooie plek waar we wonen. We hebben lang gezocht hoe we het mooie van de wederopbouwarchitectuur naar voren konden halen. Dit is gelukt door de eerdere verbouwingen te omarmen. Ook als derde generatie hebben we onze stempel gezet met een gewaagde volledig houten moderne uitbouw.
Ook besloten we voor energieneutraal te gaan. We kregen in die tijd vaak sceptische reacties, ook uit de bouwwereld. Het grappige is dat ergens halverwege de bouw dit kantelde. Dat was nadat het besluit gevallen was om in Nederland op termijn te stoppen met aardgas. Daarna was er veel meer belangstelling voor wat we aan het doen waren."
"Om anderen te inspireren doen we ook mee met de online Duurzame Huizenroute van de Achterhoekse energiecoöperatie”
Hoe hebben jullie De Oude Zondagschool duurzaam verbouwd?
“Eerlijk is eerlijk, toen we in 2008 beginnen met plannen maken stond energieneutraal niet op ons vizier. We wilden vooral zoveel mogelijk van het oude schooltje behouden, maar hebben wel veel aandacht besteed aan goede isolatie. We hebben stad en land afgereden om bijpassende oude bouwmaterialen te vinden”, aldus Jeroen.
“We hebben van binnenuit een modern gebouw opgetrokken in de sfeer van vroeger maar met het comfort van nu. Om de authentieke ramen te behouden hebben we achterzetramen gebruikt als isolatie. Qua isolatie een compromis, maar de nieuwe spouwmuur hebben we weer beter geïsoleerd dan wat de norm was.”
Sandra memoreert, “er lag geen gasleiding in de buurt, het was voor ons toen nog vanzelfsprekend dat die er wel moest komen. Na een paar jaar wachten is een hele nieuwe gasleiding vanaf het dorp aangelegd, vooruitlopend op de vervanging van het gasnet in het buitengebied.”
Nu, bijna tien jaar later is alles anders. De vervanging van het gasnet is afgeblazen en de zondagschool is van het gas af.
“Met de huidige kennis en ervaring hadden we natuurlijk destijds andere keuzes gemaakt, aldus Jeroen. Zoals een nog betere isolatie en vloerverwarming in plaats van radiatoren. Vooral dat laatste is achteraf wel een spijtige keuze. Maar ja, je moet bij een grote verbouwing ergens op bezuinigen. Van belang is dat waar je mogelijkheden ziet om te verbeteren, je deze ook realiseert!“
De 50 graden test
“Eigenlijk gingen we er vanuit dat we opnieuw flink moesten verbouwen om grote stappen te maken in het verduurzamen. Toch waren we gestimuleerd door wat er wel mogelijk is,” vervolgt Jeroen.
De eerste grote stap was eigen elektriciteit van zonnepanelen. Omdat de zondagschool een monument is, mogen er geen zonnecollectoren op het dak. Daar komt de schaduw van het bos nog bij. Daarom hebben we ons aangesloten bij een lokale energiecoöperatie met gezamenlijke zonnepanelen op grote daken. Deze kleine coöperatie is weer lid van de Achterhoekse energiecoöperatie Agem, zodat we ook in de winter elektriciteit van windmolens in de regio hebben.”
“Daarna hebben we gekeken naar nog betere isolatie. We zagen al snel dat de kosten om alles opnieuw open te halen niet opwegen tegen de besparing. Alleen het kleine portaaltje bij de voordeur konden we eenvoudig beter isoleren met dunne platen tegen de wand.
"Door de warmtepomp en zonnepanelen verwachten we zeker 70% minder energie nodig te hebben”
We hebben laten uitrekenen hoeveel energie er nodig is voor verwarmen. Eerst dachten we aan een hybride warmtepomp, waarbij de CV-ketel op koude dagen wordt gebruikt. Maar hier zitten wel haken en ogen aan. Zo is de bijkeuken eigenlijk te klein voor twee verwarmingssystemen. Over zeven jaar is de CV ketel aan vervanging toe maar de hybride warmtepomp nog niet. Hoe ga je daar dan mee om? Ook blijf je honderden euro’s per jaar betalen voor de gasaansluiting. Over een levensduur van 15 jaar is dat een fors bedrag.
Om uit te vinden of 100% electric met warmtepomp mogelijk was hebben we afgelopen winter de 50 graden test gedaan. Gelukkig waren we ruim bemeten met de radiatoren en warmt de vloer goed op door de leidingen. Ook hebben we kleine ventilatoren te geplaatst op twee radiatoren, zodat deze veel meer warmte verspreiden. In februari hadden we de ultieme test met een week lang tien graden nachtvorst. De Oude Zondagschool bleef prima warm bij een CV temperatuur van 45 graden. Toen hebben we besloten om door te pakken en een warmtepomp te plaatsen."
Wat doen jullie nog meer aan duurzaamheid?
Sandra: “Het één leidt tot het ander, als je er op begint te letten zie je dat je steeds meer duurzame keuzes kunt maken. Zo proberen we steeds bewuster ecologisch, biologisch, fairtrade of lokaal in te kopen. Zowel voor ons zelf als voor De Oude Zondagschool. Maar dat blijft wel schipperen, hoor, je kunt niet elke keer de hoofdprijs betalen. We zien wel dat er steeds meer te verkrijgen is, de keuze is reuze voor bijvoorbeeld eco schoonmaakmiddelen. Natuurlijk kan niet alles tegelijkertijd, zo staat een elektrische auto nog op ons verlanglijstje. Wel zijn we van plan om een laadpaal te plaatsen bij De Oude Zondagschool.”
Wat zouden jullie anderen adviseren?
“Ga niet over één nacht ijs, doe uitgebreid onderzoek en wees kritisch op adviezen en wat je leest. Als je net als bij De Oude Zondagschool een goed geïsoleerd pand hebt, doe dan de 50 graden test. Door de temperatuur en vermogen van je CV ketel in stappen te verlagen zie je goed wat er gebeurt. Zeker als je het gasverbruik via je slimme meter bijhoudt."
"Als je alleen naar de energiekosten kijkt is de investering op z’n best kostenneutraal. Maar dat is maar één kant van het verhaal. Wij zijn ervan overtuigd dat er steeds meer vraag is naar duurzaam overnachten, waardoor het financieel toch gunstig is. En dan ook nog goed voor de planeet!”
